روش مطالعه دین و زندگی برای کنکور
دانش آموزنی که قصد دارند درس دین وزندگی را برای کنکور بخوانند را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
۱) قبل از شروع مطالعه با روش مطالعه دین و زندگی ، خیلی از دانش آموزا تصور میکنن که چون دین و زندگی فقط ۳ تا کتاب هست میتونن به راحتی مطالعش بکنن و حفظ بشن ، اما این تصور اشتباهی هست با شرایط نوع طراحی تست ، شما باید مفاهیم رو عمیق و به صورت ارتباط دادن مطالب درسی با همدیگه مطالعه بکنید که میتونید از کتابای کمک آموزشی هم استفاده کنید .
۲) بعضی از دانش آموزا سریعا به دنبال کتابای تست موجود در بازار میگردن و انواع و اقسامش رو خریداری میکنن که باز این روش هم اشتباه هست و باعث سردرگمی میشه .
۳) اما گروه سوم با توجه به نوع . بلکه به این باور رسید‌ه‌اند که برای موفقیت می بایست تسلط کامل بر مفاهیم کتاب داشته تا بتونن درصد بالائی در کنکور داشته باشن ، این افراد می دونن که درس دین وزندگی ضریب ۳ داره و سؤالات مفهومی سه سال دبیرستان در حجم سنگین ۴۲ درس گنجاند‌ه شدن که همه ی این دلایل د‌ست به د‌ست هم میدن که برای رسیدن به موفقیت ، روشی نو در نحوه‌ی صحیح مطالعه را بدست آورده و عملی سازند .
تعداد تقریبی تست های کنکور :
درتمام موارد ،۹ تست از ۲۵ تست درس دین و زندگی در کنکور سراسری را سوالات سال دوم دبیرستان تشکیل می دهد و همچنین در اکثر موارد ۹ تست از ۲۵ تست دین و زندگی را سوالات سال سوم دبیرستان تشکیل می دهد و دراکثر موارد۷ تست از ۲۵ تست درس دین و زندگی را سوالات معارف پیش تشکیل میده . تذکر این مطلب نیز لازم است که در سال های گذشته بیش از ۶۶ درصد پرسش های دین و زندگی و تست ها ، آیات و روایات بوده است . به عنوان مثال از مجموعه ۱۲۵ تست پنج گروه آموزشی ( انسانی ، ریاضی ، تجربی ، هنر و زبان سال ۸۷ ) ۸۳ تست و بصورت جزئی از ۲۵ تست انسانی ۱۶ تست ، ریاضی ۱۶ تست ، تجربی ۱۸ تست ، هنر ۱۶ تست و زبان ۱۷ تست آیه و روایت طرح شده است ( پس این مورد اهمیت موضع رو چندبرابر میکنه ، تاکید بیشتر بر روی آیات و روایات هست و ارتباطشون با تیترها و شعرها و هر موضوعی که در متن کتاب هست ) .
از چه کتابی کار مطالعه را شروع کنیم ؟
در این‌جا به‌طور خاص نمی‌تونیم به کتابی خاص با تأکید ویژه اشاره کرد ، چرا که ممکن است عد‌ه‌ای از د‌اوطلبان به تبعیت از د‌بیران خود مجبور به مطالعه‌ی کتابی خاص باشند . اما به‌صورت کلی، توصیه‌ای که می‌تونیم داشته باشیم ، بررسی دین و زندگی ۳ برای کسایی که میخوان از تابستون شروع به مطالعه بکنن به این خاطر که مطالبی که خوندن هنوز زیاد از خاطرشون نرفته و با یه مرور و مطالعه ساده میشه یادشون بیاد ، بهترین پیشنهاده و برای شروع مناسب است و در ادامه ، و در همین ایام تعطیلی تابستون میتونید دینی ۲ رو هم به برنامتون اضافه کنید و بعد از مطالعه این دوتا ، دینی ۴ رو هم برای پیش زمینه مطالعاتی سال چهارم میتونید وارد برنامه بکنید .
آیه ها
سخت ترین و مهمترین بخش دینی ، بخش آیات اون هستش ،که تقریبا ۷۰% کنکور را همه ساله تشکیل میدن و توصیه میشه که عزیزانی که میتونن حداقل برخی از آیات مهم رو حفظ کنند . قلب معارف در آزمون سراسری همین قسمت یعنی آیات هستش ، پس خییییلی خوب بخونیدش و مفهومی . در مطالعه آیات دقت به چه نکته ضروری است ؟
۱- ابتدا باید آیه را با ترجمه‌ی اون بخونید و کاملا مسلط باشیدش .
۲- سپس در مرحله‌ی بعد باید مفهوم مرتبط با اون آیه را یادبگیریم ، به‌طوری که بتونیم تشخیص بدیم کلیت آیه و یا هر کد‌ام از اجزای اون به چه نکته‌ای اشاره دارند ( ربط دادن دو موضوع به همدیگه ) .
۳- برخی مواقع در یک سری از آیات ، میان خود اونا هم ارتباط دارن ، یا از جهت مفهوم یا از لحاظ رابطه‌ی علی و معلولی ، به‌طور مثال در آیات شریفه‌ی۱۰۳ تا ۱۰۵ سوره کهف سال سوم ، درس پنجم ، زمانی که آیه مربوطه می‌خواهد زیان‌کار‌ترین مرد‌م در کار‌ها را معرفی کند ، می‌فرماید :
«قُلْ هَلْ تُنَبِّئُکُمْ بالاخسرین اَعْمالاً الَّذین ضَلَّ سَعْیَهُم فِی‌الحیاه الد‌ُّنیا و هُمْ یَحْسَبونَ اَنَّهُم یُحسِنونَ صُنعاً»
تا اینجای آیه ، زیان‌کار‌ترین افراد در کار‌ها معرفی می‌شن ، اما مهم اد‌امه‌ی آیه است که اشاره به علت این امر میکنه و آن « اولئک الذین کفرو بایات ربهم و لقائه » هستش که کفر به خد‌ا و قیامت علت اعمال این افراد است و اد‌امه‌ی آیه و دیگر نکاتش ( پس تونستیم یه رابطه بین دوتا موضوع و بحث پیدا بکنیم ) .
۴- توجه به ارتباطات آیات با متن کتاب یا تیتر با اون موضوع و ارتباط با آیات و روایات هم‌مفهوم و حتی ارتباط با اشعار نیز قسمت بسیار مهم این دسته نکات و سؤالات است ( یعنی حتی آیات میتونن با اشعار داخل کتاب هم ارتباط داشته باشن که باید حتما با دقت مطالعه بشن و ارتباطش با همدیگه گوشه کتاب نوشته بشن ) .
علاوه بر این ، لازم وضروری است برای آیات ، یک سری نکته های مهم را متذکر شویم تا بهتر آیات رو درک کنیم . یک سری کلمه ها در آیات هستند که وقتی اونها را دیدید باید یک سری قاعده در ذهنتون نقش ببنده و تداعی بشه براتون که این کار با مرور مستمر و تکرار و مطالعه و نکته برداری امکان پذیره ( وقت مرور تا یه نگاه به کتابتون بندازید سریع مطالبی که قبلا خوندید یاتون میاد و راحت تر به ذهن میسپریدش ) .
روایات :
۱- در روایات باید متن اون را خوب یاد بگیرید ، چرا که بعضی مواقع سؤالاتی به‌صورت جای خالی از متن روایات مطرح شده .
۲- قد‌م دوم ، فهم موضوع یا مفهوم مرتبط با اون روایات یا جملات متن یا آیات هم مفهومشون است ( متن و مفهومش رو خوب متوجه بشید ، بتونید یه آیه یا شعر یا متنی رو بهش ربط بدید ) .
۳- بعضی مواقع اشعار حذف نشد‌ه توسط سازمان سنجش مرتبط با آیات و یا مفهومی خاص مورد سؤال قرار می‌گیرن ، که تسلط روی مفهوم آن‌ها ضروری است .
اندیشه و تحقیق
موضوعی که مهم هست در روش مطالعه دین و زندگی ، یکی دیگه از سوالاتی که به نسبت برای دانش آموزان سخت هستش ، سوالات مربوط به اندیشه و تحقیق اند ،که بچه ها درست و حسابی اون رو نمیخونن . ( به خصوص سوالات مربوط به آیه که کتاب خود آیه را نیاورده است ) باید بدانید که بسیاری از اندیشه و تحقیق ها خیلی مهم هستن و شما باید آیاتی راکه در بعضی سوالات اندیشه و تحقیق ها گفته شده می بایست مراجعه کنید و بخونید وحفظ باشید و بدانید که در اون سوال اندیشه و تحقیق درباره اون آیه چی گفته و چه چیزی رو خواسته از ما . پس به سوالات اندیشه و تحقیق هم توجه خاصی بکنید چون میتونه درصد درس دین وزندگی شما را به ۱۰۰ برساند ( اگر همه نکاتی رو که گفتیم و در ادامه هم اضافه میکنیم رو خوب عمل بکنید ) .
درس دین و زندگی رو از روی کتابتان بخونید وبعد تست بزنید . اگرمعلم خوبی در این درس ندارید میتوانید درس را به جای کتاب درسی از روی کتابهائی که خلاصه درسها رو آوردن ، بخونید و بعد سراغ تست زنی برید . فقط نکته ای که هست اینکه درس دینی رو تا میتونید بخوانید و مستمر مرورش کنید و کمتر به فکر تست زنی باشید . پیشنهاد می شه چنانچه خلاصه نویسی دارید اونا رو مطالعه ومرورکنید . این مسئله شما را خیلی کمک میکنه ، مخصوصا هر چه به زمان کنکور نزدیک میشیم می تونیم از این روش ، همه ی مطالب رو با سرعت و دقت بیشتری ، حتی چندین بار دوره کنیم .
آیا برای این درس با استفاده از روش مطالعه دین و زندگی ، خلاصه نویسی بکنیم ؟
بله، حتماً . اما به شرطی که خلاصه‌نویسی باشد و کلی مطلب رو ننویسیم عین متن کتاب . برخی د‌وستان با عنوان خلاصه‌نویسی اقد‌ام به نوشتن تمام مطالب به‌صورت شاخه‌ای می‌کنند که باعث سردرگمی و افزایش بیش از حد مطالب و حجم مطالعاتی میشه . خلاصه‌نویسی به شرط عد‌م اتلاف وقت مخصوصاً برای زمان دوره ، امری بسیار مفید است و اصلاً بند‌ه معتقد‌م که شاخه‌بند‌ی امری بسیار مفید و کاربردی و مدیریت زمان است . این طبقه‌بند‌ی به ما کمک میکنه که هنگام د‌سترسی سریع ، راحت‌تر بتونیم به این اطلاعات د‌ست پیدا کنیم و زودتر به یادشون بیاریم یا حتی زودتر به خاطر بسپاریمشون .
برای مطالعه و شروع هم میتونید با توجه به نکات ذکر شده در بالا ، موارد پایین رو هم عمل بکنید
مرحله‌ی اول در روش مطالعه دین و زندگی
هنگام مطالعه مطابق روش مطالعه دین و زندگی ، در این مرحله ، ابتدا یک دور از روی متن درس و آیه‌ها با دقت بخوانید هدفتان این باشد که با کلیات درس آشنا شوید ( نیازی نیست که زیاد وقت برای این مرحله بزارید ، کافیه فقط بدونید در مورد چه مطالبی بحث شده ) . زیر نکته‌های مهم خط بکشید و نکته‌های مهم‌تر را هایلایت و علامتگذاری کنید . سعی کنید فقط از روی کتاب درسی بخوانید تا ذهنتان به کتاب درسی و مکان آیه‌ها عادت کند ( تصویرسازی ای در ذهن شما شکل میگیره و تصویر اون صفحه توی ذهن شما حک میشه ) . میتونید در مورد پیام آیات و یا نکته‌های ریز از کتاب کمک‌درسی استفاده کنید ولی سعی کنید حتما در کتابتان وارد کنید . میدونید چرا ؟ چون وقتی که میخواید درس رو مرور کنید یا دوران جمع بندی ، شما یه منبع آموزشی معتبر و با ارزش دارید که کار شما رو آسون تر میکنه و هم با تصاویر ذهنی که از آیات و روایات دارید بیشتر ارتباط دارید و ملکه ذهنتون میشه ) .
مرحله‌ی دوم در روش مطالعه دین و زندگی
پس از طی مرحله‌ی اول ، با کلیات درس آشنایی دارید و نکته‌های مهم را علامت زده‌اید . در مرحله‌ی دوم باید با دقت بسیار زیاد ، کل مطالب درس را به‌صورت لایه‌ای و پاراگراف‌پاراگراف بخوانید ( به اصطلاح باید کوچه به کوچه مطالب رو پیگیری کنید و بخونید ) ؛ یعنی وقتی قسمت اول درس را خواندید در ذهنتتان مطالب آن را مرور کنید و سپس سراغ قسمت دوم درس بروید و پس از آن یک بار قسمت اول و دوم را با هم بخوانید و در ذهنتان مرور کنید . به تقسیم‌بندی‌های مختلف ، تیترها و ارتباط بین آیات و تیترها و جملات و پیام آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید . هر نکته ای رو که مرتبط دیدید رو کنار صفحه به صورت مختصر و دقیق یادداشت کنید ( هر تیتر و آیه ای که بیان شده ، با همدیگه ارتباط دارن و این هنر شماست که این ارتباط رو چجوری رمزگذاری کنید تا با یه نگاه بتونید تست رو بزنید یا گزینه ها رو رد کنید ) .
در روش مطالعه دین و زندگی ، سوالات دینی سال‌های اخیر به سمت مفهومی‌تر شدن و آیه‌ها و روایت‌ها و ارتباط بین جمله‌ها و آیه‌ها پیش رفته است و همین امر موجب کمی سخت‌تر شدن شده ؛ پس حتما در این مرحله طوری بخوانید که مکان آیه‌ها به همراه تیترشان و پاراگراف بالا و پایینشان کاملا در ذهن شما بماند ( همشون رو مثل زنجیر توی ذهنتون مرتبط کنید تا اینکه وصل بشن و زمانی هم اگه این اتفاق بیفته ، بهتر میتونید مطالب رو به یاد بیارید ) .
مسلما از شما انتظار نداریم همان بار اول حفظ کنید ؛ فقط انتظار دارم این طور که عنوان شد ، مطالب رو به مرور وارد ذهنتون بکنید .
مرحله‌ی سوم در روش مطالعه دین و زندگی
پس از این که یک بار دیگر با دقت جزئیات را خواندید ، این بار برگردید به ابتدای درس و آیه‌ها را با دقت بخوانید و حتما ترجمه‌ی آن را بلد باشید . طوری بخوانید که اگر آیه را دادند بتونید موضوع آن و تیترهای مرتبط با آن آیه در متن درس را در ذهنتان بگویید ( تصویرسازی و تداعی مطالبی که مرتبط هستن ) . میتوانید در این مرحله از کتاب‌های کمک‌آموزشی معتبر که پیام آیه‌ها یا ارتباط آیه‌ها با متن را نوشته‌اید نیز استفاده کنید و مطابق روش مطالعه دین و زندگی عمل کنید ، بازم تاکید میکنم اگر نکته ای رو هم دیدید سریعا در کتابتون یادداشتش کنید .
مرحله‌ی چهارم در روش مطالعه دین و زندگی
حدود چند روز بعد ، یک بار دیگر به همان درس بازگردید و این بار سریع‌تر آن را بخوانید ( اما نه به صورت روزنامه وار و سرسری ، دقت رو هم داشته باشید ولی با سرعت بالاتر نسبت به قبل ) . به نکته‌هایی که در مرحله‌ی اول مشخص کرده‌اید و آیه‌ها و تیترها توجه بیشتری داشته باشید . حدود یک هفته بعد بار دیگر همین کار (مرور سریع‌تر نکته‌ها و آیه‌ها را مثلا برای چند درس انجام دهید تا کاملا برای‌تان تثبیت شود ( درسایی که حفظیات محور هستند ، مرور شرط اول هست ، مرور ، مرور ، مرور ) .
چند تذکرمهم کنکوری در روش مطالعه دین و زندگی
۱) هرگز و هرگز درس دینی را به بعد از عید موکول نکنید . بعد از عید زمان مرور و تثبیت است . این درس حفظیاتش زیاد هست ، پس باید به صورت مستمر مرورش کنید و فاصله بین مرورها رو زیاد نکنید .
۲) اگر بار اول به درستی بخوانید و وقت زیاد با تمرکز بالا بگذارید ، دفعه‌های بعد خیلی سریع‌تر مرور خواهید کرد و به‌راحتی میتوانید در دینی درصد بالایی کسب کنید . مطمئن باشید کار سختی نیست مگر اینکه واقعا بخواید و برای رسیدن به هدفتون تلاش کنید .
۳) میتونید وقتی تمام درس‌های دینی را خوندید ، در کنار مرورهای سریع کتاب ، از یک کتاب موضوعی آیه‌ها و روایت‌ها ، برای بعد از عید استفاده کنید ؛ مثلا من در هفته‌های پایانی تقریبا یک روز در میان ، حدود نیم ساعت یا چهل و پنج دقیقه مقداری از آیه‌ها و روایت‌های کتاب موضوعی آیات را بخونید یا اگر هم خوندینش ، مرورش کنید تا بیشتر تثبیت بشن .
منبع: سایت کنکور کمک
