روش علمی برای مطالعه بهتر

آیا روشی به‌عنوان روش جامع و علمی برای مطالعه وجود دارد؟.

این پرسش یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که دانش‌آموزان خصوصاً داوطلبان آزمون کنکور از مشاوران تحصیلی می‌پرسند. بی‌شک یک روش و یک راه مطالعه‌ی خاصی برای همه‌ی افراد وجود ندارد و دانش‌آموزان با توجه به شخصیت و استعداد و توانایی‌هایی که دارند روش و مسیر متفاوتی را برای رسیدن به موفقیت در پیش دارند. اما زیرساخت یک مطالعه‌ی خوب و جامع و کیفی را می‌توان در روشPQRST  پیدا کرد. این روش که در ادامه به آن خواهیم پرداخت اساس یک مطالعه‌ی علمی بوده و دانش‌آموزان می‌توانند با یاد گرفتن این روش، برنامه‌ریزی مخصوص به خود را در راستای آن طراحی کنند.

این روش که مقاله‌ی آن در مدت زمان کوتاهی یکی از پرمراجعه‌کنندگان مقالات علمی شد دارای ۵ پخش است که در ادامه به اختصار میاوریم.

بخش اول: Preview (پیش خوانی)

همانطور که از نام این مرحله پیداست فرد به پیش خوانی یا به اصطلاح روزنامه خوانی کتاب مد نظر می پردازد تا به یک دید کلی و جامع نسبت به کل مطلب برسد.

این مرحله شامل موارد زیر میباشد:

خواندن عنوان فصل، خواندن سطحی مطالب یک فصل، تمرکز و توجه روی عناوین بخش‌های اصلی و فرعی کتاب، نگاه‌گذار به تصاویر و مثال‌ها به ویژه خواندن دقیق بخش خلاصه آخر فصل.

بخش دوم:  Question (سوال کردن)

در این مرحله فرد باید به اصطلاح خود را امتحان کند و به ارزیابی مطالبی که خوانده است بپردازد.

کسانی که قبلا این روش را امتحان کرده اند می دانند که طی این مرحله است که فرد به رفع کم و کاستی های مطالعات خود می پردازد و اگر مطلبی را ناقص و یا بی دقت خوانده باشد برمیگردد و آن را با کیفیت تر میخواند.(همان طور که در سنین کودکی والدین شخض برای کمک از او در خانه سوال میکنند و یا دیکته می گویند.)

و البته شخص پس از پیش خوانی و قبل از مطالعه ی عمیق میتواند با سوال کردن از خود آمادگی ذهن خود را برای درک مطالب افزایش دهد.

به عقیده‌ی روان شناسان، عامل کنجکاوی موجب افزایش اشتهای ذهن برای یادگیری بیشتر می‌شود و در نتیجه چنانچه اطلاعات حاصله ناشی از پرسش‌های معینی باشد، به راحتی ترکیب می‌شود و بیش تر در حافظه باقی می‌ماند. پس سعی کنید با سوال کردن از خود، ذهنتان را کنجکاو و فعال بار بیاورید.

بخش سوم Reading (خواندن)

قدم بعدی خواندن عمیق و دقیق محتوای درسی برای درک و فهم صحیح آن است و در این مرحله است که مطالب درونی سازی میشوند و در ذهن شخص نقش می بندند.

در این مرحله خواندن ارتباطی نیز مطرح می شود. یعنی همان سخن معروف مشاوران که می گویند مطالب درس ها به طور تلفیقی بخوانید یعنی اگر یک مطلب در درس دوم مطرح شد و دوباره  در درس سیزدهم آورده شد امکان اینکه طراح محترم سوال ترکیبی از این ۲ درس را مد نظر قرار دهد زیاد است.

بخش چهارم  Self Reaction (به خود پس دادن)

در این مرحله میتوانید برای خود درسی را که خوانده اید توضیح دهید و یا در اتوبوس و تاکسی که نشسته اید و به اصطلاح زمان مرده دارید با زمزمه و دوره کردن مطالب خوانده شده به نحو عالی از زمان خود استفاده ی لازم را ببرید.

برعکس تصور بسیاری از دانش آموزان که این مرحله را جدی نمی گیرند، این مرحله اصولا یکی از وقت  گیر ترین مرحله های مطالعه میباشد و باید زمان لازم و کافی را صرف این کار کرد.

بخش پنجمTest  (تست یا آزمون)

همان طور که از نام این مرحله پیداست این مرحله آخرین مرحله ی مطالعه است و در اصل مطالعه برای ارتقا سطح آزمون و تست دانش آموز انجام می پذیرد.

درج سئوالات و تمرینات در پایان فصول کتاب به این منظور است که فرد در پایان مطالعه پس از ارزیابی خود، در صورت نیاز مراحل قبلی را مجدداً ارزیابی کند.

اما همان طور که از ترتیب این مرحله پیداست این مرحله(تست)باید در آخر کار صورت پذیرد و اگر دانش آموز برای پاسخ دادن به تست ها عجله کند و مراحل را به درستی طی نکند نتیجه ای جز آن چیزی که انتظارش را ندارد نصیب او نخواهد شد.